Gut, pürin metabolizması bozukluğu sonucu oluşan akut ve tekrarlayan artrit ataklarıyla karakterize bir hastalıktır. Pürin vücutta ürik aside yıkılan azotlu bir bileşiktir. Plazmadaki miktarı 2-6 mg/dl’dir. Gutta kan ürik asit düzeyi yükselmiştir ve erimeyen sodyum ürat tuzları şeklinde genellikle diz ve ayak baş parmağı eklemlerinde birikerek ani ataklar şeklinde ağrıya neden olurlar.
Gut daha çok 40 yaş üstündeki yetişkinlerde, şişman erkeklerde ve alkol tüketenlerde görülür. Yaygınlığı hiperürisemi ve yaş ile orantılı olarak artar. Obezite hem ürat oluşumunu artırmakta hem de böbreklerden ürat atımını azaltmaktadır. Bu nedenle obezite gut hastalığının oluşumunda etkilidir ve gutlu hastalarının yarısından fazlası obezdir.
Diyet Tedavisi
- Pürinden zengin besinlerin miktarı azaltılmalıdır.
Et, balık, kümes hayvanları gibi pürin içeren besinler akut ataklarda tüketilmemelidir.
- Diyetteki yağ sınırlandırılmalıdır.
Yağ, böbreklerden ürik asit atımını azaltır ve vücutta birikmesine sebep olur.
- Bol sebze ve meyve tüketilmelidir.
Böylece idrar alkali yapılarak, ürat kristallerinin erimeden çökmesi önlenir.
- Bol sıvı tüketilmelidir.
Ürat kristallerinin atımı için önemlidir.
- Gutlu hastaların büyük bir kısmı şişman oldukları için zayıflama diyetleri uygulanabilir.
- Alkol tüketilmemelidir.
Öneriler:
- Tam yağlı süt ve süt ürünleri yerine, yağsız ve yarım yağlı süt ve süt ürünleri tercih edilmelidir.
- Süt, peynir, yumurta pürinden kısıtlı bir diyette en iyi protein kaynaklarıdır.
- Tam buğday, çavdar ve kepek ekmek yerine beyaz ekmek tercih edilmelidir.
- Et, balık, kümes hayvanları, baklagiller sınırlandırılmalı ve günlük tüketilen miktarları 60g geçmemelidir.
- Sakatatlar ve işlenmiş et ürünlerinden kaçınılmalıdır.
- Et sulu çorba ve yemekler önerilmemektedir.
- Kızartmalardan uzak durulmalıdır.
- Mantar, bezelye, kuşkonmaz, ıspanak ve karnabahar sınırlandırılmalıdır.
- Yağlı tohumlar/kuruyemişler tüketilmemelidir.
- Alkol tüketilmemelidir.
- Çay ve kahve serbesttir.
