Huzursuz Bağırsak Sendromu (Irritabl Bowel Syndrome) Nedir?
IBS çoğu kişide olan, hatta bazı kişilerin farkında olmadan yaşadığı bir bağırsak rahatsızlığı hastalığıdır. Bağırsak kolonunun aşırı ve/veya düzensiz çalışması sonucu oluşur. Stres, besin alerjisi, az posalı diyet, kalın barsak enfeksiyonu, divertikülit (divertikül sindirim sisteminin iç yüzeyinde oluşabilen küçük, şişkin keselere denir) bu hastalığın oluşmasında rol oynayan en büyük nedenlerdendir. Divertikül sık olarak kalın bağırsağın alt kısmında yer alırlar. Özellikle 40 yaşından sonra yaygındır ve nadiren sorunlara sebebiyet verir. Divertikülün varlığı divertiküloz olarak bilinir. Torbaların bir veya daha fazlası iltihaplandığında veya enfekte olduğunda, bu durum divertikülit olarak bilinir. Divertikülit şiddetli karın ağrısı, ateş, mide bulantısı ve bağırsak alışkanlıklarınızda belirgin değişikliklere sebep olabilmektedir.
IBS Çeşitleri ve Bulguları Nelerdir?
IBS üç farklı şekilde görülebilir. Bunların hepsinin kişide gösterdiği etki farklıdır. En yaygını ise Spastik ve Mukoz Kolit’tir.
Spastik Kolit: Kronik kabızlık ve karın ağrısı, abdominal gerginlik hissi, dispepsi(hazımsızlık)
Mukoz Kolit: Kronik sulu diyare, genellikle karın ağrısı yoktur
Spastik ve Mukoz Kolit: Değişimli olarak diyare ve kabızlık
Belirtileri
Ağrının başlaması ile gaita yumuşayabilir. Ağrı genellikle uykudan uyandıran özelliktedir. Karında gerginlik, az miktarda dışkılama, göğüste sıkışma hissi, hıçkırık, bulantı, pirozis (mide üst bölgesinde duyulan yanma hissi), çarpıntı, baş dönmesi, sık idrara çıkma, halsizlik
Spesifik bir ilaç veya diyet yoktur. Beslenme tedavisi kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Yeterli uyku, düzenli yeme, egzersiz yapılması önemlidir.
DİYET TEDAVİSİ
Bazı hastalarda diyet yağı bağırsak hareketlerinin artmasına, ishale neden olabilir. O zaman yağ tüketimi azaltılmalıdır.
Diyet posası genelde az verilir. Ancak kabızlık sık görülüyorsa, diyet posası verilmelidir. Diyet posasıyla birlikte semptomların %80’inde düzelme görülür.
Öğün sayısı 5-6 olmalıdır.
Gaz yapıcı besinler (lahana, turp, kuru baklagiller), karbonatlı içecekler, alkol, sigara, acılı baharatlar kullanılmamalıdır.
Çiğ sebze-meyve ve süt ürünleri bazı hastalarda semptomları arttırdığı için denenerek tüketilmelidir.
Yapılan çalışmalarda bazı hastalarda bazı besinlerin spastik kolon semptomlarını arttırdıkları görülmüştür. Bunlar; tuzlanmış-tütsülenmiş etler, kabuklu deniz hayvanları, soğan, mısır, turunçgiller, buğday, yulaf, çavdar, çay, kahve, çikolata, sirke ve katkı maddeleridir. Eğer bu besinlere karşı intolerans varsa diyetten çıkartılmalıdır.
Dyt. Nazlı